Aile Bireyleri ile Otizmli Çocuk Nasıl Anlaşır
Aile Bireyleri ile Otizmli Çocuk Nasıl Anlaşır?
Otizm genellikle ilk bebeklik yıllarında (3 yaşlarında) görülen hayat boyu devam eden bir gelişim bozukluğudur. Günümüzde çok basit testler ile e tanısı kolayca konabilmektedir. Erken tanı ve rehabilitasyon ile hayata daha kolay bir şekilde kazandırılmaktadırlar.
Otizm Belirtileri Nelerdir?
Otizm nedeni tam olarak bilinmese de genetik olduğu düşünülmektedir. Erkek çocuklarda görülme olasılığı kız çocuklarına oranla daha fazladır. Otizmli bireylerin büyük çoğunluğunda zeka geriliği görülse de bazılarında ise üstün zeka görülebilmektedir.
- Otizmli bireylerde göz teması ya yoktur ya da kısıtlıdır.
- İsmi ile çağrıldığında tepki vermezler.
- Normale göre aşırı hareketli veya hareketsiz olabilirler.
- Sarılma gibi fiziksel temas gerektiren aktivitelerden hoşlanmazlar.
- Konuşmaya başlamada gecikme yaşanmaktadır.
- İnsanlarla iletişimden hoşlanmazlar aksine cansız varlıklarla ilgilenirler.
- Topluluk içinde yaşıtları ile diyalog kurmazlar, oyunlara katılmazlar, kendilerini toplumdan izole ederler.
- Düzen takıntıları vardır. Her şeyleri belli bir düzen rutin içerisindedir. Rutinleri bozulduğunda hırçınlaşabilirler.
- Tekrarlayan bir hareketi yapamaya meyillidirler; örneğin el çırpma, zıplama, kendi etrafında dönme, sürekli öne arkaya sallanma, kanat çırpma gibi hareketleri sıklıkla yaparlar.
- Normal çocuklar gibi hayal kurarak oyun oynamazlar, arabaları dizer sürekli tekerini çevirirler, dönen şeyler ilgilerini çeker çamaşır makinası gibi.
- Bazılarında inatçı ve hırçın karakter görülebilir.
- Sosyal ortama girdiklerinde aşırı korkup tepki verebilir geri çekilerek bir köşede kalabilirler.
- Sıklıkla yemek yeme de sorunlar gösterebilirler.
- Tehlikeye ve olası acılara karşı duyarsızdırlar.
Otizmli Bireylerin Yakın Çevreleri ve Aile Bireyleri Arasındaki Bağlılık
Her çocukta bağlanma görülebilmektedir fakat otizmli bireylerde ise bu bağlanma türü daha farklı olabilmektedir. Otizmli bireylerin aile ilişkileri düşünüldüğünde ebeveynleri çocuklarının onlara pek bağlı olmadığını düşünebilmektedirler fakat genel olarak bu algı yanlıştır. Örneğin otizmli bireylerde sarılmayı reddetme, istememe davranışı görülebilmektedir. Otizmli bireyin bu davranışı sizi istemediği veya sevmediği için gerçekleşmemektedir. Bu ve buna benzer davranışların altında yatan sebepleri bilmek aile ve otizmli bireyin iletişimi açısından çok büyük faydaları bulunmaktadır.
Otizmli Bireylerde Ailede Eğitim
Her birey açısından eğitim çok önemli iken otizmli bireylerde bu önem daha da artmaktadır. Ancak günün büyük çoğunluğunu evde ailesi ile geçiren otizmli bireyler için bu eğitimin sadece okulda geçirilen saatler ile sınırlı olması düşünülemez. Otizmli bireyler diğer çocuklara göre kendilerini daha geri plana çekmekte, iletişim kuramamaktadır. Genelde kendi hallerinde olurlar, çevrelerinde olup biten olaylar ya da kişiler onların ilgisini çekmez. Bu ve bunun gibi davranışlar uygulamalı davranış eğitimi ile azaltılabilmektedir.
Çocukların aileleri ve çevresi ile daha rahat iletişim kurabilmesi için uzmanlardan tavsiyeler alınmalı bu tavsiyeler ev ortamında düzenli olarak yapılmalıdır. Yoğun bir şekilde iletişim kurmada zorluk çeken otizmli bireyler kendi hallerine bırakılmamalıdır, unutulmamalıdır ki bu gibi durumlarda otizm belirtileri daha da şiddetlenebilir. Bu sebeple okul öncesinde eğitimin ailede belirli düzeyde başlaması gerekmektedir.
Otizm tedavisinde öncelikli hedef o alışkanlık veya davranışın kazandırılması olduğu için okulda başlatılan bu eğitimlere aileler buldukları her alanda, çocukları ile vakit geçirdikleri zamanlarda sürekli tekrarlamalı sürdürmelidirler. Bu eğitimler ve aile bireylerinin de konuya dahil olup evde etkin rol oynamasının da etkisi ile otizmli bireylerin iletişim yönü gelişmekte eskiye nazaran biraz daha sosyal olabilmekte akranları ile vakit geçirebilmekteler. Eğitimlere devam edildikçe bu ve buna benzer olumlu etkilerde sürmeye devam edecektir.
Otizmli çocukların eğitimi için özel kuruluşlar bulunduğu gibi büyük şehir belediyelerine bağlı kurumlar da bulunmakta ayrıca bazı kurslarda otizmli bireylere de kurs verilebilmektedir.
Çoğu aile çok geç farkedebiliyor. Çok etili ve bilgilendirici bir yazı olmuş. Teşekkür ederim.