Bağkurlu Engellilere Erken Emeklilik Hakkı
BAĞ-KUR (4/B) sigortalılarından özürlü-engelli olduğu için SSK’lılar gibi erken emekli olamayanlara da artık erken emeklilik hakkı getirildi.
ilk defa sigortalı olduğu tarihten önce malûl (yüzde 60 ve fazlası) olduğu için malullük aylığı bağlanmayanlar, çalışma gücü kaybı yüzde 40 ila yüzde 59 arasında olanlar 1 Ekim 2008 tarihinden sonra tahsis talebinde bulunmaları durumunda aşağıdaki şartlarda 4/b sigortalılığı kapsamına konulan özürlü emekliliğinden aşağıdaki tablodaki şartlarla yararlanabilecekler.
Bağ-Kur’lular Çalışma Gücünde Kayıp Oranı | ||
%60 ve daha çok olanlar | %50 – %59 arası olanlar | %40-%49 arası olanlar |
15 yıl, 3 bin 960 gün | 16 yıl, 4 bin 320 gün | 18 yıl, 4 bin 680 gün |
Özürlü emekliliğine ilişkin hükümlerin düzenlendiği 5510 sayılı yasanın 28 inci maddesinin 5 inci fıkrası metni;
“Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmet sunucularının sağlık kurullarınca usulüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbî belgelerin incelenmesi sonucu, Kurum Sağlık Kurulunca çalışma gücündeki kayıp oranının;
a) % 50 ilâ % 59 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 16 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4320 gün,
b) % 40 ilâ % 49 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 18 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4680 gün, malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla ikinci fıkranın (a) bendindeki yaş şartları aranmaksızın yaşlılık aylığına hak kazanırlar. Bunlar 94 üncü madde hükümlerine göre kontrol muayenesine tâbi tutulabilirler.”
Böylecene 4-1(b) sigortalıları, yukarıdaki yazılı şartları taşımaları halinde engelli emeklisi olabilecektir.
Uygulama Nasıl Oluyor?
1.)%60 Malullük için Müracaat Edenler:
SGK sağlık kurullarına, çalışma gücünün % 60’ını kaybettiğini fakat sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce malul olduğu anlaşılanlara, “çalışma gücünün % 60’ını kaybettiği anlaşıldı ise de, ilk defa çalışmaya başladığı tarihte malul olduğu anlaşılmıştır” şeklinde yazı verilir, bu yazı da SGK İl müdürlüklerine gönderilir.
Bu yazıyı alan 4-1(b)’liler hemen engelli emekliliği şartı olan 15 yıl sigortalılık süresi ve 3960 günü olduğunda %60 ve üzerinde engelli olduğundan emekli aylığı alma hakkına sahip olacaktır.
Bunun içinde emekli aylığına müracaat ederlerse izleyen aybaşından itibaren emekli aylığı hakları doğacaktır.
2.)%60’ın Altında Çıkması Halinde:
4320 gün ve 4680 güne göre şartlar oluşacaktır.Bunun neticesinde malullük değil,engelli emeklilik şartı ile yeniden aylık bağlama başvurusunda bulunacaklar izleyen aybaşı itibariyle emekli aylığı bağlanacaktır.
a) % 50 ilâ % 59 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 16 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4320 gün,
b) % 40 ilâ % 49 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 18 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4680 gün
malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak yaş şartları aranmaksızın yaşlılık aylığına hak kazanırlar.
Yaş Şartı Aranmıyor:
Engelli emekliliğinde en önemli avantaj ise yaş şartı olmamasıdır.
Bunun yanında özür derecesi,sigortalılık süresi ve prim ödeme günü olmaktadır.
Prim borcu olsa da sevki yapılacak masrafını sigortalı ödeyecektir.
4-1(b) sigortalıları SGK’ya engelli aylığı müracaatında sevk talebinde bulunursa sigortalılık süresi şartının yerine getirilmiş olması aranmaz. Sevk tarihinde yalnızca prim ödeme gün sayısının yerine gelmiş olması yeterlidir.
1.Ekim.2008 Tarihinden İtibaren Bu Hak Gelmiştir:
1 Ekim 2008 tarihinden sonra bağımsız çalışan 4-1(b) sigortalılarına engelli hakkı ile emekli olma şansı tanınmıştır.
Şimdi Bağ-Kur’lular Malullük şartı ile emekli olamıyorsan şartlarını hemen engelli emekli olma yönünden değerlendir.
Size SGK bu yönde uyarmaz.
Siz bu hakkınızı kullanmanız gerekir.
Aslında kurum bu konuda malullük için müracaat etse bile,şartları taşımaması halinde ikinci bir emekli aylığı için tahsis talebi alınmadan önceki talebin dikkate alınarak işlem yapılması gerekir diye düşünüyorum.
SGK müdürlükleri ısrarla engelli için müracaat edenlere sigortalılık yılı aramaktadırlar.Oysa genelge de prim ödeme gününe bakılıyor.
Engelli aylığı müracaatında bulunabilmek için, vatandaşların % 50 veya %60 oranında çalışma güçlerini kaybettiklerine SGK sağlık kurulu tarafından karar verilmesi gerekmektedir. Çalışma gücünü engelleyen hastalığı, rahatsızlığı yada fiziksel engeli bulunan 4-1(b ) sigortalılarının, 5510 sayılı SS ve GSSK 28 inci maddesinin 4 üncü ve 5 inci fıkraları kapsamında engelli aylığı müracaatında bulunmalarını tavsiye ederiz.
Özetlemek Gerekirse
5510 Sayılı Kanununa göre engel oranı %40 ve üzerindeki engelliler hem çalışarak hem de isteğe bağlı sigorta primi ödeyerek erken emeklilik haklarını kullanabilirler.
1 Ekim 2008 öncesinde Bağ-Kurlu olan engellilere erken emeklilik hakkı tanınmamışken bu tarihten sonra Bağ-Kurlu engellilere de erken emeklilik hakkı verilmiştir. Bağ-Kurlu engelli çalışanların erken emeklilik vergi indirimi belgesi almak zorunluluğu yoktur.
Bağ-Kur’lular Çalışma Gücünde Kayıp Oranı ve emeklilik için gerekli süreler:
%60 ve daha çok olanlar 15 yıl, 3 bin 960 gün
%50 – %59 arası olanlar 16 yıl, 4 bin 320 gün
%40-%49 arası olanlar 4 bin 680 günde emeklilik hakkı alırlar.
Diğer Hususlar:
Engellerinden erken emekli olmak isteyen çalışanın dilekçe ile başvuru yapması esastır. Aksi halde SGK engelli çalışana emeklilik için bir bildirim yapmaz.
Kaynak: Bu içerik hazırlanırken sskemekli.com adresinden yararlanılmıştır.