Engellilerin Tüm Yasal Hakları

Anayasa maddelerine de eklenen engellilere pozitif ayrımcılık yapılması durumu bazı yasalarla engelli hakları verilmesi ile sonuçlanmıştır. Engelliler hayatın birçok alanında bazı ayrıcalıklara sahip olmuştur. Engellilerin çalışma hayatındaki yeri ile ilgili de yasal düzenlemelere gidilmiştir.Engellilerin tüm yasal haklarına bu yazımızdan ulaşabilirsiniz…

Engelli Bireylerin Faturalarında İndirim Hakları

Engellilere en az % 30 olmak üzere su indirimi yapılması zorunluluğu getirilmiştir. Buna ev sahibi olan, kirada ya da lojmanda oturan tüm engelliler dahildir. Bu indirim % 30’un üzerinde olabilir ancak daha az olmaz. Elektrik ve doğal gaz faturalarında ise engelliler için herhangi bir indirim uygulamasına gidilmemiştir.

Engellilerin Ulaşım İndirimleri

Engellilerin şehir içi ulaşımda bindiği tüm ulaşım araçları ücretsizdir. Eğer bir kişinin ağır engelli raporu varsa ona refakat eden bir kişinin de ücretsiz ulaşım hakkı mevcuttur. Buna şehir içi ulaşımı yapan otobüsler, metro, deniz yollar ve TCDD’nin demir yolları (Engellilerin TCDD ücretsiz seyahat hakkı) da dahildir.

Deniz ulaşımından ve TCDD’na ait ulaşımda da şehirler arası yolculuklarda ücretsiz faydalanabilirler.Yine ağır engelli raporu bulunan kişiye refakat eden bir kişi bu ücretsiz ulaşımdan deniz yolu için faydalanabilir.

Eğer bir kişinin % 40 oranının üzerinde engelli olduğuna dair raporu mevcut ise, şehirler arası otobüslerinin biletlerinde % 30 indirim uygulanır. Engellilerin bu hakkı saklıdır yani otobüste birden fazla engelli bulunması durumu değiştirmez.

Firmanın bilet alan tüm engelliler için aynı indirimi uygulama zorunluluğu vardır. Bu konuda herhangi bir sıkıntı yaşamanız halinde firmayı şikayet edebilirsiniz. % 40 özürlü raporu faydaları arasında ulaşımdaki indirim vardır. Hava yolu ulaşımı için de yalnızca THY biletlerinde indirim mevcuttur. Ekonomi sınıfı biletlerde ve online alımlarda geçerli olmayan bu indirimin oranı ise % 25’tir.

İletişim Şirketlerinin Engelli İndirimleri

Digitürk engelli kampanyası  ile kullanıcılarına % 50 indirim hakkı tanımıştır. Türk Telekom ise engelli kullanıcıları için Sosyal Tarife’yi düzenlemiştir. Ttnet internetinde ise engelliler için % 25 indirim hakkı mevcuttur. Firmaların hem telefon hatlarında hem de ev internetlerinde engelli kampanyaları mevcut olup, doğrudan firmayla iletişime geçildiğinde daha ayrıntılı bilgiler alınabilir.

https://engellilerdostu.com/engellilerin-internet-aboneligi-yapabilecekleri-basvuru-noktasi/

Engellilerin ÖTV ve MTV Muafiyeti Hakları

Eğer % 90 ve üzerinde engeli olan bir yakınınız varsa araç alımlarında MTV ve ÖTV ödemezsiniz. Böylece çok daha düşük maliyetlere araç sahibi olabilirsiniz.Engellilerin MTV muafiyetinden yararlanabilmek için ise Vergi Dairesi’ne başvurulması gereklidir. Başvuru sırasında gerekli olanlar;

• Araç ruhsatı,
• Engelli raporu,
• Nüfus cüzdanı gereklidir. Vergi borcu geldiğinde dahi, bu belgelerle başvurup borcun iptal ettirilmesi imkanı vardır.

Engelli Haklarından Faydalanmak İçin Yapılması Gerekenler Nelerdir?

Engelli raporu alınması halinde engellilerin çeşitli alanlarda faydalanabileceği bir çok hakkı bulunmaktadır. Bu hakları yasalarla da güvence altına alınmıştır. Sağlık Bakanlığı’nın engelli raporu verme konusunda yetkilendirdiği bazı hastaneler vardır. Bu hastanelerden engelli raporu alındığı takdirde engelli hakları o kişi için geçerli olur. Engellilik oranı % 40 ve üzerinde olanlar engelli kimlik kartı çıkarabilir ve engelli haklarından bu kartı göstererek yararlanabilir.

Engelli Kimlik Kartı İçin Nasıl Başvuru Yapılır?

Engelli kimlik kartı için öncelikle hastaneden engelli raporu çıkartılır. Bu raporda % 40 ve üzerinde engeli olduğu kişiler doğrudan kendisi başvurarak ya da vasisi başvuru yaparak engelli kartını alabilir. Başvuru Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın o ildeki ya da ilçedeki müdürlüklerine yapılır. Engelli kimlik kartı başvurusu için giderken götürmeniz gereken belgeler; engelli raporunun aslı ve bir adet fotokopisi, eğer engelli birey 15 yaşını doldurmuşsa 2 adet vesikalık fotoğraf, nüfus cüzdanı aslı ve bir adet fotokopisidir. Yeni yönetmeliğe göre kişilerin engellilik durumunun nüfus cüzdanlarına yazılma durumu söz konusu değildir. Asıl kimlikten ayrı olarak engelli kimlik kartı verilir.

Çocukların Engellilik Raporlarının Geçerlilik Süresi

Çocukların engellilik raporu sürelerine bir düzenleme getirilmiştir. Bu düzenlemeye göre raporda sürekli ifadesi yer alıyorsa, mevcut rapor birey 18 yaşına gelene kadar geçerlidir. 18 yaşını doldurduktan sonra bu rapor sürekli ibaresi bulunsa dahi geçersiz olur. Bu kişilerin 3 ay içinde erişkin engelli raporu almaları gerekir. Böylece hakları devam eder. Rapor eğer süreli ise raporda mutlaka geçerlilik süresi yazar. Bu raporun süresi sona erdiğinde sağlık kurulu tarafından yeniden değerlendirilerek rapor düzenlenmesi gerekir.

Çocuklarda Engel Oranı Neye Göre Belirlenir?

Erişkin engelli raporları ile çocuk engelli raporları farklıdır. Erişkin engelli raporlarında engellilik yüzdesi verilir. Çocuklarda ise özel gereksinim düzeylerini belirten ibareler yer alır. Özel gereksinim var, hafif düzeyde özel gereksinim var, orta düzeyde özel gereksinim var, ileri düzeyde özel gereksinim var, çok ileri düzeyde özel gereksinim var, belirgin düzeyde özel gereksinim var, özel koşul gereksinimi var şeklinde raporları hazırlanır. Son üç sınıfta yer alanlar ağır engelli olarak kabul edilir.

Erişkinlerin Engellilik Raporlarının Geçerlilik Süresi

Erişkin engellilik raporları süreli ya da sürekli olarak sağlık kurulu tarafından çıkarılır. Eğer o engelli bireyin engellilik düzeyinin zaman içinde değişme ihtimali varsa süreli rapor verilir ve süre dolduğunda yeniden değerlendirmeye alınır. Bu durum genellikle hastalık nedeniyle verilen tedavilerde, ameliyat sonrası dönem için verilen raporlarda geçerlidir. Ancak o erişkinin sağlık durumunda değişiklik olması beklenmiyorsa, engelli raporu sürekli olarak düzenlenir. Bu durumda rapor yenilenmesine gerek kalmadan sürekli olarak kullanılabilir. Süreli olduğunda geçerlilik süresi rapor üzerinde belirtilir ve süre dolduğunda yeni raporun çıkartılması gerekir.

Engellilerin Araç Parkı Konusundaki Hakları

Normal şartlarda otobanda park etme ve duraklama yasağı vardır. Ancak engellilerin 15 dakikaya kadar otobanlarda durabilme hakkı mevcuttur. Ayrıca engellilerin ÖTV indiriminden faydalanarak alınan engelli araçları ile engelli otoparklarına araç park edilebilir.

Yeni engelli hakları iyi bilindiğinde bu tür indirimlerden yararlanılabilir. Şehir içinde belediyelerce işletilen otopark alanları vardır. Engelliler bu park alanlarından ve hava alanlarının otoparklarından ücretsiz olarak faydalanabilirler. Araç muayene istasyonlarında da ÖTV indirimli olan engelli araçlarını öncelikle olarak muayene ettirebilirler.

Çalışan Kişilerin Engelli Çocuğu Olması Durumunda Hakları

• Engelli çocuğu bulunan çalışanların gelir vergisi indiriminden faydalanma hakkı vardır. Ancak bu indirimden emeklilik döneminde faydalanamazlar. Çalışan kişilerin çocuklarının engellilik yüzdesi değiştiğinde yeni raporu bildirmekle yükümlüdür. Eğer çocuğun engelli raporu geçici bir raporsa, her rapor yenilenmesinde yeniden bildirmeliler.
• Ayrıca engelli çocuğu olan çalışana nöbetten ve ek mesaiden muafiyet hakkı verilmiştir.
• Engelli çocuğu olan annelerin erken emeklilik hakkı bulunur. Ancak engelli çocuğu olan babalara erken emeklilik hakkı verilmemiştir. Bu hak için çocuğun raporunda “ağır engelli” ibaresinin yer alması gerekliliği vardır. Eğer engelli çocuk evlatlık alınmışsa da aynı haklar geçerlidir.
• Engelli çocuğu olan kişilerin refakat izni bulunur ve bu izni 3 ay boyunca tüm özlük haklarına devam ederek kullanabilirler. Ancak refakatin gerekli olduğuna dair sağlık kurulu raporu olması gereklidir.
• Engelli çalışanlar yıllık izinleri konusunda da işverenleri tarafından özgür bırakılmalı, yıllık izinlerini parçalar halinde ve diledikleri zamanda kullanabilmelidir.
• Yine engelli çocuğu bulunan kişilerin bir kereye mahsus olmak üzere atama hakkı vardır. Atama hakkı için çocuğun engelinin en az % 70 olması ve bu durumun raporlanmış olması gereklidir.

Engelli Çalışanların Hakları Nelerdir?

Engelli çalışan hakları birçok çalışan engelliyi ilgilendiren konu.Bir kişi işe girdikten sonra bir sebepten ötürü % 60 ve üzerinde engelli raporu alırsa, malulen emeklilik hakkından yararlanabilir. Bu haktan faydalanabilmeleri için 10 yıllık bir sigortalı çalışma sürelerinin olması gerekir.

Eğer bir kişinin % 60’ın altında engelli raporu varsa ya da engelli kadrosu ile istihdam edildiyse erken emeklilik hakkı bulunur. Malulen emeklilikten farklı bir durumdur. Özel sektörde 50 ve üzeri çalışanı bulunduran yerlerin % 3, kamu sektöründe ise % 4 oranında engelli personel çalıştırma zorunluluğu vardır.

Bu zorunluluk engelli personelin istihdamının artırılması amacıyla getirilmiştir. % 40 ve üzerinde engelli raporu bulunan çalışanlar gelir vergisi indiriminden faydalanabilirler. Engelli personelin nöbetten ve fazla mesaiden muafiyet hakkı bulunmaktadır.

Engelli çalışanların 3 Aralık Dünya Engelliler Gününde ve 10-16 Mayısın ilk gününde bir gün izin kullanma hakkı 2020 engelli hakları arasında mevcuttur. Engelli çalışanlar özel sektörde çalışmaları halinde iş yerinin kapatılması durumu haricinde işten çıkarılamazlar. Çıkarılmaları halinde ise iş kaybı tazminatından diğer çalışanların iki katı oranında yararlanırlar.

Engelli Bireylerin Sosyal Yardım Hakları

• 18 yaşın üzerinde olup, % 40 ve üzerinde engeli bulunan kişiler engellilik maaşı alabilirler.
• 18 yaşın altında engelli yakını olanlar da gerekli şartları sağlamaları halinde engelli yakını maaşı alabilirler.
• Eğer bir kişinin ağır engelli raporu varsa, o kişiye bakanlara evde bakım maaşı verilir. Engelli yakınları nelerden faydalanır sorusunun en merak edilen kısmı maaştır.
• Ayrıca Vakıflar Genel Müdürlüğünden verilen vakıf aylığı bulunur. Başka hiçbir yerden maaş almayıp 18 yaşını dolduran ve % 40’ın üzerinde engeli bulunan kişiler vakıf aylığı için başvuru yapabilirler.
• Engelli maaşlarının haczedilememe özelliği vardır.
• Manuel ya da elektirikli sandalye için beş yılda bir ilgili raporlarla birlikte ödeme alabilirler.

Engelli Üniverisite Öğrencilerinin Hakları Nelerdir?

• Engelliler açık öğretim fakültelerinde ücretsiz öğrenim görebilir.
• Üniversite sınavındaki taban puanları 100 puandır.
• Bazı üniversitelerde ek puan hakkına sahip olurlar.
• Ayrıca mezuniyet sonrasında 2 yılda bir yapılan EKPSS sınavına tüm engelli kişilerin girme hakkı bulunmaktadır.

Engellilerin Diğer Hakları

• Tüm haklardan faydalanması için engelli kimlik kartı çıkarılması gereklidir.
• İŞKUR, KOSGEB, halk eğitim merkezleri gibi yerlerde engellilere özel meslek edindirme kursları açılmaktadır.
• İşitme engelli öğrenciler meslek liselerine sınavsız giriş yapabilir.
• TOKİ çekilişlerinde engellilere özel kuralar düzenlenmektedir.
• 18 Yaşını doldurmuş olan bireyler Sayısal Oyunlar Bayiliklerini alabilirler.
• Devlet tiyatrolarında gösterileri ücretsiz izleme hakları bulunur.
• Tüm sağlık muayenelerinde engelli bireylerin sıra önceliği hakkı istisnasız olarak bulunmaktadır.

Güncel haberler için bizi takipte kalın. GOOGLE PLAY UYGULAMA İNDİR / news.google.com